Plant Factory’nin genç kurucu ortakları; Halil Beşkardeşler, Ahmet Güney, Anıl Sönmez ve Emre Kaynar kendi geliştirdikleri ve şehir içi üretimi mümkün kılan dikey tarım çalışmalarını Horeca Mailing Gazete’ye anlattı.
Plant Factory’den ve hikayesinden bahsedebilir misiniz?
Plant Factory, İstanbul Dragos’ta kapalı alanda topraksız tarım yapan bir dikey tarım firması. Şirketin kurucuları olarak bizim, 4 ortağın hali hazırda ithalat ve taahhüt hizmetleri verdiğimiz firmamız bulunuyor. Üretim yapmak, üretici olmak ve yurtdışına teknoloji ihracatı yapmak arzusunda olduğumuz için hep arayış içindeydik. 6 sene önce izlediğimiz bir video üzerine kapalı alanda dikey tarım konusunu detaylıca araştırmaya başladık. Literatür taraması ile başlayan maceramız küçük bir Ar-Ge tesisi ile devam etti. Ekipman testleri ve ürün reçeteleri ile geçen 2,5 yıl sonunda kendi donanımsal, yazılımsal alt yapımız ve ticari modellerimiz ile pazara çıkmaya hazır olduğumuzu düşünerek ilk hacimli üretim tesisimiz PF001’i 2020 yılı sonu itibari ile devreye aldık. 2021 yılında ise ilk yatırımımızı aldık. Şu an İstanbul’un en önemli alışveriş merkezlerinin otopark katında PF002 tesisimizin inşaatını sürdürüyoruz. Şirket kurucuları olarak 4 ortağız; Halil Beşkardeşler, Ahmet Güney, Emre Kaynar ve Anıl Sönmez. Bize ek olarak ekipte 2’si moleküler biyoloji uzmanı, 1 yüksek çevre mühendisi ve 1’de ziraat mühendisi de içerisinde olmak üzere 4 kişi daha var. 8 kişilik bir ekip olarak yolumuza devam ediyoruz.
Dikey tarım sürdürülebilirlik alanında ne gibi avantajlar sunuyor?
Plant Factory kapalı alanda topraksız dikey tarım üretimi yapan teknoloji firması olarak faaliyetlerine devam ediyor. Burada yaptığımız üretimde herhangi bir kimyasal (Pestisit) kullanımı olmuyor. Kanallar aracılığıyla kapalı devre sistemiyle bitkiler için gerekli olan besinleri su yoluyla bitkiye sunuyor ve suyu sürekli olarak sirküle ediyoruz. Bu sayede kullanılan suyu ziyan etmeden tekrar kullanabiliyoruz. Kapalı alanda bitkinin yetişmesi gereken doğal koşulları teknoloji kullanarak daha çok verimle bitkiye verebiliyoruz. Dikeye çıkarak alan başına elde edilen adet miktarını ürünün kalitesini koruyarak sağlayabiliyoruz. Şehir içinde kurulan sistemler ile de gıda tedarik zincirindeki aracıları ortadan kaldırarak birinci sınıf kalitedeki ürünleri tüketiciye sunuyoruz.
Topraksız ve güneşsiz alanlarda yetişen ürünler ile doğal yöntemlerle üretilen ürünler arasında fark mıdır? Ayrıca ürün çeşitleriniz ile ilgili bilgi alabilir miyiz?
Evet var. Biz kapalı dikey tarım sistemimizde hiçbir kimyasal kullanmıyoruz. Geleneksel tarım yöntemlerinde maalesef kimyasal (pestisit) ilaçlar kullanılıyor, bu açıdan karşılaştırdığımızda kapalı dikey tarım yöntemleri ile daha sağlıklı ürünler elde edebiliyoruz. Geliştirdiğimiz tarım teknolojisi sayesinde veri odaklı analizlerle bitki kalitesi ve lezzeti kontrol altında tutarak insan müdahalesini en aza indiriyoruz. Çimlendirmeden filizlendirmeye tüm aşamalar tesiste gerçekleşiyor. Su, ışık, nem, sıcaklık ve rüzgâr faktörleri üretim en verimli, temiz ve sağlıklı olacak şekilde kontrol ediliyor. Kullandığımız sisteme uyumlu olan; marul, fesleğen, roka, pazı, tere, ıspanak, semizotu, kekik, nane, kale gibi yeşil yapraklı sebzeleri üretebiliyoruz. İlerleyen zamanlarda domates, çilek gibi sebze ve meyveler ve aynı zamanda sağlık, kozmetik, tarım, gıda gibi sektörlerde sıklıkla kullanılan şerbetçi otu, stevia, safran, kenevir gibi tıbbi ve aromatik bitkilerin üretimine başlayacağız.
Plant Factory’nin Mutfak Sanatları Akademisi içinde hayata geçirdiği MSA Bahçe sistemini biraz anlatabilir misiniz?
Dragos’taki kendi tesisimizin daha küçük bir uygulaması olarak Mutfak Sanatları Akademisi içerisinde kurduğumuz MSA Bahçe sistemi ile geleceğin şef adayları için geleceğin gıdasını üretiyoruz. Aynı zamanda burada hasat ettiğimiz ürünleri şeflerin mutfaklarında hasat sonrası kullanmalarını sağlayarak bize ürünlere dair geri bildirimde bulunmalarını da sağlıyoruz, bu da bizim için çok değerli. MSA Bahçe’ye ek olarak 2020 Aralık ayında hayata geçirdiğimiz önemli bir iş birliği daha var. Gebze Teknik Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü ile dikey tarım sistemlerine yönelik Ar-Ge çalışmalarına odaklı iş birliği protokolü imzaladık. Gebze Teknik Üniversitesi kampüsünde kurduğumuz ve açılışı Temmuz 2022’de gerçekleşen tesisimizde, geliştirdiğimiz topraksız dikey tarım sisteminde bitki besleme optimizasyonu ve biyofortifikasyon gibi yaklaşımlarla kaynak kullanım etkinliğini arttırmaya, karbon ayak izini azaltmaya, küresel gıda sisve beslenme güvencesi bakımından sürdürülebilir ve iklim değişikliğine dirençli bir üretim sistemi oluşturmaya, ürünlere fonksiyonel gıda özelliği kazandırmaya ve sonuç olarak daha kaliteli, daha “yeşil” ve her bakımdan daha sağlıklı ürünler yetiştirmeye yönelik Ar-Ge çalışmalarının yürütülmesini planlıyoruz.
Horeca tarafında ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz? İşletmeler ile birlikte yürüttüğünüz dikey tarım projeleriniz var mıdır?
Horeca sektörünün ihtiyaçlarını yakından takip ediyoruz. Onlar ile fikir alışverişinde bulunuyoruz, ihtiyaçlarına yönelik çözümler üretmeye çalışıyoruz. Horeca sektörünün özel taleplerini karşılayabilecek teknolojik alt yapı ve bilgi birikimine sahibiz ve istedikleri ürünleri istedikleri adette üretme kapasitemiz de mevcut. Kalite ve üretim sertifikalarınız hakkında bilgi alabilir miyiz? Topraksız tarım yaptığımız için Organik tanımına giremiyoruz. (sadece topraklı tarımda verilen bir sertifika) TÜRKAK onaylı sertifikalarımız mevcuttur ve her üretimimizde yeminli numuneleri test ettiriyoruz. Eş zamanlı olarak GTÜ (Gebze teknik Üniversitesi) ICP testlerimizi yaptırmaktayız.
İşletmeler size nasıl ulaşabilir? Dağıtım ve teslimatı nasıl sağlıyorsunuz?
Ürünlerimizi son tüketici ve restoranlar ile PF002 tesisimiz açıldığında Aralık ayı itibari ile buluşturuyor olacağız. Son tüketici web sitemiz üzerinde de tüm tesisimizi izleyebiliyor. Ürünlerimize yakın zamanda e-ticaret platformları üzerinden de ulaşabileceksiniz. Eve sipariş olacağı gibi son tüketici Plant Factory ürünlerini şehrin önemli restoranlarında da tadabilme imkanına sahip olacak.