İspanya’da üreti̇len Veronique marka ortam kokuları yaklaşık 8 yıldır bi̇rçok lüks i̇şletme ve evde kullanılıyor. Yaratıcısı Cem Temuroğlu’nun, bu süre zarfında bi̇nlerce i̇şletme ve yi̇rmi̇ bi̇nden fazla ki̇şi̇yle, farklı mecralarda i̇leti̇şime geçerek edi̇ndi̇ği̇ bi̇lgi̇leri̇; si̇zi̇n i̇çi̇n hazırladığımız “ortam kokusu” röportajında paylaşıyoruz.
Koku olgusu sosyal hayatın en önemli̇ konu başlıklarından bi̇ri̇ olarak gözümüze çarpiyor. Horeca sektörü de sosyal hayatın ki̇li̇t sektörleri̇nden bi̇ri̇. Koku ve Horeca sektörü i̇li̇şki̇si̇ hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bir mekânda öncelikle hissedilen ortamın kokusudur. Misafir önce evin kokusunu fark eder dersem sanırım yerinde bir söz olur. Kokular kişilerin ruh hallerine tesir ederler, duygusal bağları tetiklerler, kokunun geldiği kaynağa verdikleri değeri ve gösterdikleri ilgiyi artırırlar. Böylece, hoş bir ilk izlenim uyandırırlar ve ortama ambiyans katarak mekân estetiğini geliştirirler.
Nihayetinde, misafirlerinize unutulmaz bir konukluk deneyimi yaşatmanıza yardımcı olurlar. Ürün ve hizmetlerin niteliklerine ilişkin kanaatlerimizi de etkileyerek satın alma davranışlarımızı, tüketim eğilimlerimizi belirlerler.
Örneğin; bir otel odasındasınız ve girer girmez sinmiş sigara veya rutubet kokusu yerine, sizi çeken hoş bir koku ile karşılaştınız. Otelden henüz bir hizmet almamış olmanıza rağmen hatta odanız lüks olmasa bile, ortamın kokusu işletmeye bakış açınızı olumlu etkileyecektir ve belki de bazı ufak tefek aksaklıkları görmezden bile gelebilirsiniz. Bunun tam tersi de maalesef söz konusu. Mesela çok pahalı malzemelerle evinizi dekore ettirdiniz ve misafirlerinizi çağırdınız fakat bir gün öncesinden pişirdiğiniz yemek kokusu etrafa yoğun bir şekilde hâkim.
İpuçları;
– Tuvalet büyükse veya ciddi bir koku sorunu varsa çubuklu koku yerine koku makinesi kullanılmalıdır. Eğer çubuklu koku kullanılıyorsa sıvısı bittiğinde, çubukları kesinlikle atılmamalıdır. Uygun veya gözükmeyen bir yerde bir süre daha ortamda kokularından yararlanılabilir.
– Tuvaletlerde beyaz sabun kokusu yani Marsilya sabunu kokusunu şiddetle tavsiye ediyorum. Çünkü koku zevki kişisel olsa da tuvalet ortamında herkes tarafından bilinen temizlik kokusunu yani temizlik hissini veriyor olması; işletmeniz için kesinlikle pozitif bir durumdur.
– Tekstil Kokusunu istisnasız tüm işletmelere öneriyorum. Halı, perde ve minder gibi tekstillere direkt sıkın, havaya sıkmayın. Oralara sinen, kötü koku kaynağı olmuş tekstillerden gelen kokuları yok eder. Ayrıca müşterilerinizle sürekli iletişim halinde olan personelin kıyafetinden, soğuk havalarda verdiğiniz şallara veya dolaptaki masa örtülerine kadar birçok tekstil ürününe uygulayabilisiniz.
Ne duvarınızda harikulade bir tablonun olması ne de içeride çalan harika müzik fayda etmez; misafirleriniz sinmiş yemek kokusundan daha çok ve tabii çabuk etkileneceklerdir. İmajımızın en önemli aksesuarıdır kokulu ürünler. Çekici olmaya çalışmak yaşantımızın vazgeçilmez bir parçası, ortam kokuları da mekanlarda bu işlevin en önemli oyuncusudur. İşletmelerde misafir gelmeden önce ortamın kokulandırılması, bir karşılama ritüeli olmalıdır.
Dolayısıyla “Güzel kokanın değeri artar” diyebilirim.
İşletmeler koku seçerken aynı mekan i̇çi̇n farklı koku çeşitleri̇ni̇ tercih edebilir mi?
Günümüzde genel ortam kokusu kullanım alışkanlığı, ortama tek bir koku çeşidinin hâkim olması yönündedir. Ancak tespitim ve önerim, farklılığın monotonluğu kırıp ortama çeşit zenginliği katmasının hem siz hem de ziyaretçileriniz için çok daha hoş olacağıdır.
Bu, yemekte de öyle değil midir?
Yemek yaparken sadece soğan kokması yerine biber, sarımsak ve soğanın birlikte kokması yemeği daha çekici kılmaz mı? Ortam kokusunda da benzer durum söz konusudur. Misal, bir evin ve ofisin tamamen yeşil çay kokmasındansa, salondaki koku makinesinde yeşil çay esansı ve tuvaletteki çubuklu kokuda Marsilya sabunu kokusu tercih edilmesi çok daha etkileyicidir. Unutmayın burun yorulması nedeniyle belli bir süre sonra siz ve misafirleriniz aynı kokuyu zaten fark etmeyeceksiniz. Belli bir süre kokladıktan sonra aynı kokuyu almaya devam etmeyiz. Bu durumu muhakkak defalarca yaşayıp deneyimlemişsinizdir. Üstünüzdeki parfümü sizin dışınızda herkesin fark etme sebebi tam da budur. Aslında burnumuz sürekli koku alır fakat beynimiz – eğer bir güvenlik sorunu yoksa kokuyu işlemeyi bırakır. Bu da bize “koku almıyormuşuz” gibi yansır. Dolayısıyla belli bir zaman sonra burnumuzun aldığı kokuyu hissetmemeye başlarız. Buna “burun yorulması” deniyor. Bu yaşanan durum, bakış açısına göre iyi veya kötü diye nitelendirilebilir çünkü beğenmediğimiz kötü kokuları alamamamız gibi sevdiğimiz güzel kokular için de maalesef aynısı geçerli.
Dolayısıyla mekânlarınızı daha çekici kılabilmeniz için şiddetle tavsiyemiz, tek bir çeşit koku yerine sevdiğiniz farklı çeşitleri birlikte kullanarak ambiyansa zenginlik katmanızdır. Tabii alanın büyüklüğü de önemli çünkü küçük bir odaya birden fazla ürün koymak gereksiz olacaktır. Bu durumda yukarıda yazdığımız gibi işletmenin farklı alanlarında değişik koku çeşitleri tercih edebilirsiniz.
Oda gibi bölümleri olmayan, düz duvarsız bir yerde farklı koku çeşitler kullanmanız için alanın çok büyük olması gerekli, örneğin otel lobisi gibi. Birden fazla koku makinesi kullanıyorsa, koku çeşitleri birbirlerinden farklı olsun ki daha etkileyici bir ortam yaratılsın.
Aklınıza hemen şu soru gelebilir: Koku çeşitleri havada karışmayacak mı?
Hayır, havada karışmazlar. Farklı çeşitleri kullanırken kapıda yani hava sirkülasyonunun daha fazla olduğu yerde hafif olanı kullanmayın, hava akımı nedeniyle etkisi daha az hissedilecektir. Elinizde iki makine olduğunu varsayalım, esans çeşitleriniz de mango ve yeşil çay olsun. Mangoyu kapıya daha yakın olan makineye, daha hafif olduğu için yeşil çayı ise içeridekine koymanız daha verimli kokulandırma yapmanızı sağlayacaktır. Makineler birbirlerine olabildiğince uzak dursunlar, böylece daha geniş alanı kokulandırabilirsiniz.
