2.röportajdan devam
Kurumsal koku yaptırmak isteyenlere önerileriniz nelerdir?
İşletmeler sadece kendilerine ait ortam kokularının olmasını arzularlar. Başka hiçbir yerde rastlanmamış ve rastlanmayacak. Sadece o yere özel bir ortam kokusu… Hem müşterilerini benzersiz şekilde etkilemek hem de hafızalarında kalmak isterler. Ortama girdiğinizde sizi etkileyen, markaya olan güveni arttıran bir koku… Hafızanıza kazınır. Koku hafızası öyle kuvvetlidir ki sizi çocukluğunuza dahi götürebilir, pazarlamada da en çok istenen hatırlanmak değil mi zaten?
Buraya kadar her şey çok güzel. Peki hiçbir yerde rastlanmamış ve rastlanamayacak bir kokuyla, işletmenin “koku hafızasından yararlanma” imkânı olacak mı? Yani sırf işletmeye özel bir koku kullanıldığında, onu koklayan müşterilerin üzerinde yarattığı etkiden “hatırlanmak” adına yararlanılabilir mi? Şaşırabilirsiniz ama maalesef hayır. Çünkü o koku sadece ve sadece kendi ortamındadır. Bu yüzden müşteri yaşamında hiçbir yerde ona rastlayamayacaktır. Müşteri gelecekte bu özel ortam kokusunu duymayacağından, ortamı terk ettikten sonra artık bu koku ona hiçbir şey ifade etmeyecektir. Yani işletme, koku hafızasının inanılmaz etkisinden kendi isteğiyle ve hatta daha fazla para ödeyerek yoksun kalacaktır.
Dolayısıyla popüler olan işletmeye özel koku uygulamasının, markayı hatırlatma amacına kesinlikle hizmet etmediğinin altını çizmek istiyorum. Markaların sürekli hatırlanmak için ihtiyacı olan şey, günlük hayatta sık karşılaşılan koku çeşitlerinin “kaliteli” versiyonlarıdır. Diğer türlü başka bir yerde hiç karşılaşılmayacak bir koku çeşidinin “hatırlanma” anlamında pazarlamaya hiçbir etkisi olmayacağına hak verirsiniz.
Misal iki restorandan biri mango kokusu diğeri ise kendisine özel bir koku çeşidi yaptırmış olsun. Kokladınız ve ikisini de gerçekten çok beğendiniz. Öyle çekiciler ki işletmenin önünden geçerken, her ikisi de sırf koklamak için içeriye sokacak derecede sizi etkiledi. Bu durumda özel üretilmiş olana sadece mağazaya girdiğinizde rastlayabileceksiniz. Fakat mango çeşidini kullanan marka, karşınıza her mango kokusu çıktığında aklınıza gelecek, hatta kokladığınızda “sanki şurası gibi kokuyor” diyeceksiniz. Size çağrışım yaptırmasının yanı sıra bir de bu çağrışımı çevrenize yansıtmanız bu işin çabası olacaktır. Gerçekten de bilindik olan koku çeşidini tercih eden marka için müthiş bir avantaj değil mi? Bu durumun istisnaları tabii ki var.
Birçok şehir ve semtte mağazası olan zincir işletmeler ve ortam kokularından yaptırdıkları sabun, çubuklu koku ve benzeri ürünleri satanlar. Bu iki durumda da özel kokuya ilerleyen zamanlarda da rahatlıkla ulaşılabileceğinden, özel bir kokunun olması çok uygundur. Fakat az lokasyonda bulunan bir işletme olduğunuzu düşünün, sizin ortam kokunuzu koklayanın bir daha ona rastlayıp sizi hatırlaması eğer aynı kokudan yaptırdığınız ürünleri satmıyorsanız kesinlikle mümkün olmayacaktır.
Sıklıkla rastlanan çok büyük bir hataya da hazır sırası gelmişken değinmek istiyorum. Kendisine özel koku yaptırmış işletmelerin, kokulu ürünlerini satmaması. Kesinlikle tam tersini yapmaları gerekirken, her daim hatırlanma ve üstüne satıp para kazanma fırsatlarını kendi kendilerine tepmeleri, kurumsal koku kavramının ne kadar yanlış geliştiğinin gayet açık bir göstergesidir.
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
“Koku en etkili aksesuardır.” diyerek bazı faydalı bilgiler paylaşmak isterim.
– Tuvalet büyükse veya ciddi bir koku sorunu varsa çubuklu koku yerine koku makinesi kullanılmalıdır. Eğer çubuklu koku kullanılıyorsa sıvısı bittiğinde, çubukları kesinlikle atılmamalıdır. Uygun veya gözükmeyen bir yerde bir süre daha ortamda kokularından yararlanılabilir.
– Tuvaletlerde beyaz sabun kokusu yani Marsilya sabunu kokusunu şiddetle tavsiye ediyorum. Çünkü koku zevki kişisel olsa da tuvalet ortamında herkes tarafından bilinen temizlik kokusunu yani temizlik hissini veriyor olması; işletmeniz için kesinlikle pozitif bir durumdur.
– Tekstil Kokusunu istisnasız tüm işletmelere öneriyorum. Halı, perde ve minder gibi tekstillere direkt sıkın, havaya sıkmayın. Oralara sinen, kötü koku kaynağı olmuş tekstillerden gelen kokuları yok eder. Ayrıca müşterilerinizle sürekli iletişim halinde olan personelin kıyafetinden, soğuk havalarda verdiğiniz şallara veya dolaptaki masa örtülerine kadar birçok tekstil ürününe uygulayabilirsiniz. Duvar kağıdınız varsa mutlaka sıkmanızı tavsiye ederim. Farklı duvar kağıdı tipleri olabileceğini göz önünde bulundurarak leke yapsa da gözükmeyecek bir yerde önce test edin. Deri, nubuk, ipek, viskoz ve su ile leke tutan benzeri kumaşlar hariç leke yapmaz.
– Restoran ve kafelerin salonlarında eğer koku sorunu yoksa koku makinesi kesinlikle önermiyorum çünkü müşteriniz için en cazip koku sattığınız ürünlerin kokusudur. Fakat akşamdan kalan kokular sabah rahatsız edici olabilir. Bu yüzden erken saatlerde veya gece çok geç saatlerde koku makinenizi çalıştırabilirsiniz. Eğer elektrik kesintileri veya benzer sorunlar yaşamıyorsanız, akşam salonda koku makinesini açık da bırakabilirsiniz. Böylece sabah döndüğünüzde önceki günün istenmeyen kokularından eser kalmaz.
– Koku makinesinde farklı esanslar karıştırabilir, gayet çekici karışımlar yaratabilirsiniz. Örneğin mango veya Marsilya sabunu ile yeşil çayı karıştırabilirsiniz. Çeşit ve miktar tabii ki sizin zevkinize bağlıdır.
– Koku makinesi edinirken en çok dikkat etmeniz gereken nokta, satın alacağınız koku makinesine farklı markaların esanslarını da koyabiliyor olmanızdır. Aksi halde sadece satın aldığınız firmanın koku çizgisine, hizmet ve fiyat politikasına mahkum kalırsınız. Bu sebepten sadece kendi kartuşuyla çalışan yani özel kartuşlu koku makinesi satın alırken iki defa düşünün. Ayrıca teknik servisi de muhakkak kolay ulaşılabilir olmalıdır. Her ne kadar işleyişi basit de olsa sonuçta bu elektronik bir ürün. Özellikle otel ve restoran gibi işletmelerde, koku makinesi en vasıfsız personelin dahi rahatlıkla kullanacağı basitlikte olmalıdır. Kullanımı bir kişiye veya firmaya bağlı koku makineleri uzun dönemde, bir köşede çürüyüp yüz tutmaya mahkum olabilir.
– Özel müşterileriniz geleceği zaman tuvalet için özel bir öneri; koku makinesi esansını kağıt havlu veya benzeri bir materyale emdirip temizlenmiş klozet ve lavaboyu bir kez de bu şekilde sanki cilalar gibi silebilirsiniz. Aynı şekilde raf ve dolap gibi alanları güzel kokması için kağıt havluya damlattığınız esansla içini silebilirsiniz.
– Özel günlerde veya sorun yaşadığınız müşterilerinize çubuklu koku hediye edebilirsiniz. Hızlı tüketim ürünü olduğu için muhakkak bir ihtiyacını karşılamış olacağınız gibi koklandıkça hatırlanırsınız.
röportaj serisinin sonudur.
